Curatorial visits #62
Galia Bar Or | A different type of curating: Being proactive in the urban space
Thursday, February 28, 2019, at 18:00

#لقاء(ا) ت عمل 62
جاليا بار أور | توجه مغاير لإقامة المعارض، الخروج إلى المدينة: بيراميدا مركز للفن المعاصر ​
الخميس, 28 فبراير, 2019, الساعة 18:00

מפגש ת(א)עשייה #62
גליה בר אור | אוצרות אחרת, יציאה אל העיר: פירמידה מרכז לאמנות עכשווית
יום חמישי, 28 בפברואר, 2019, בשעה 18:00

The city of Haifa is a multifaceted, rich urban space, ever changing and embodying arising power in “locale” as the habitat of a multivaried community and society. The perception that guides the Pyramida Center is that action in the locale creates forces of collaboration, promotes dialogue between different population sectors and people holding polar opposite opinions. Art action bypasses provocations and violent conflicts that by their very nature make positions extreme, while empowering identification and identity.
Pyramida considers its role as being “the beating heart” of urban cultural activity spreading out like an internal net between environments and populations, linking institutes in the city such as institutions of higher learning, museums, municipal departments and grass roots forces. All of the above operating through the recognition that cultural and artistic values have the power to lead change, growth and urban renewal, discourse, encounters, dialogue and the development of local identity.

Shaul Setter wrote the following about the opening of “The Pyramida continuum, from Haifa Port to Wadi Salib,” Haaretz, Gallery Supplement, July 2018:
The Pyramida Center does not function like a museum. This is an art space that refers to what is around it, to the space in which it participates. The art is installed as part of a broad system including urban planning, architecture, urban history in which art is built-in as an additional field for creative activity responsive to locale. They have waived the fantasy of autonomous art, even its moderate partial versions, and prefer art entirely site specific – art associated with the City of Haifa, to what exists in it now, to the tensions and contradictions flooding it, to its future development plans, but also to its history, to what was destroyed and erased in it despite continuing to exist in memory.
From all of these artworks, what has transpired is the abandonment of the white cube in favour of art made from its contexts, socially and historically responsive, as an attempt to address the urban space.
Thus Pyramida offers an alternative to the Tel Aviv formula of the art of good taste, with its tightly controlled forms, hung with breathing spaces, with comfortable aesthetics, suffused with intra-art contexts and subject to global art, i.e., everything on the axis stretching from art curated by Nicola Trezzi to Doron Rabina. In a broader way, Pyramida exists as a pole external to the Jerusalem-Tel Aviv dyad, to the very opposition between the nationalist domination and liberal culture, between ratifying the Nation State Law to the LGBT demonstrations against the Surrogacy Law, between the Israel Museum with the Shrine of the Book at its heart to the Tel Aviv Museum of Art with its Pastel Restaurant. Haifa is the periphery in relation to these centers, but it’s an urban periphery – with a geography of sea and mountain, and a Jewish and Arab history. it is to them that the Pyramida’s exhibition appeals – in such a way that it succeeds in presenting in a group exhibition with many participants extremely few “Tel Aviv” artists (i.e., those who exhibit in Tel Aviv on a regular basis) and in contrast, includes quite a few Palestinian artists.

​​Galia Bar Or is the curator and artistic director of the Pyramida Center for Contemporary Art, Haifa, and until 2016, director and chief curator of the Mishkan Museum of Art, Ein Harod. She has been the curator of the Israeli Pavilion at the International Art Biennales of Venice (2010), Sao Paulo (1996), and Istanbul (1992); senior lecturer for advanced degrees, and lecturer at the Oranim College Art Institute.
Bar Or has curated numerous exhibitions in Israel and abroad and authored dozens of books and catalogs. Her book Our Lives Demand Art was awarded the Ben Zvi Prize for 2010. Her curatorial projects and events and symposia produced abroad include: Documenta at Kassel and Athens (2017), House of World Cultures, Berlin; Bochum Museum of Art (2015), Bauhaus Dessau (2011), Milan Cathedral (2011), Felix Nussbaum Museum, Osnabruck (2005), Otto Dix Museum, Gera (20014), Beaux Arts Paris, Lyon (2002), Saitma Museum, Tokyo, and the Kamakura Museum of Art, Japan (2000).

حيفا هي حيز مديني متعدد الأوجه، غني، متغير وينطوي على قوة يثيرها "المكان" بصفته حيز معيشي لمجتمع محلي متنوع.
يفترض الخط الموجه بأن النشاط في مكان ما يخلق قوى من التعاون، يشجع الحوار بين المجموعات المختلفة والمواقف المتنوعة والمتضاربة، يتجاوز الاستفزازات والمواجهات العنيفة التي تؤدي الى تطرف المواقف بطبيعتها، ويعزز التعاطف والهوية.1
يرى مركز بيراميدا بأن وظيفته هي بأن يشكل قلباً نابضاً للنشاط الثقافي المديني، النشاط الذي يمتد كشبكة داخلية بين البيئات والمجموعات المختلفة، يربط بين المؤسسات في المدينة مثل الأكاديميات، المتاحف، أقسام البلدية والقوى التي تنمو من الأسفل. كل هذا ايماناً منا بقيم الثقافة والفن وبقدرتها على احداث التغيير، النمو والتجدد الحضري، الخطاب، اللقاء، الحوار وتطوير الهوية المحلية.1

هذا ما كتبه شاؤول ستر عند افتتاح "رصيف بيراميدا، من ميناء حيفا حتى وادي الصليب"، في تموز 2018:א
لا يعمل مركز بيراميدا كمتحف، بل هو حيز فني يتطرق الى ما يتواجد من حوله، الى المساحة التي يتقاسمها. تتم موضعة الفن كجزء من بنية واسعة، تشمل التخطيط المدني، فن العمارة والتاريخ الحضري، يتم فهم الفن في اطارها كمجال آخر للنشاط الخلاق الذي يتفاعل مع المكان. يوجد هنا تنازل عن فنتازيا الفن الأوتونومي، حتى بصيغه المعتدلة والجزئية، وتفضيل للفن المرتبط كله بالمكان- فن يرتبط بمدينة حيفا، بما يتواجد فيها الآن، بالتوترات والتناقضات التي تغمرها، بخطط التطوير المستقبلية ولكن كذلك بالتاريخ، بتاريخها وما دمر ومحي فيها ولكنه باق في الذاكرة رغماً عن ذلك.1
تشير هذه الحقائق بالمجمل الى اهمال المكعب الأبيض لصالح الفن الذي يصنع من داخل سياقاته، من خلال المخاطبة الاجتماعية والتاريخية، كمحاولة للتعامل مع الحيز المديني.1
هكذا تطرح البراميدا بديلاً للفن بصيغته التل أبيبية- فن الذوق الرفيع، الشكلية المحبوكة، طريقة التعليق غير المكتظة والجماليات الهادئة المفعم بالسياقات الفنية الداخلية والمتأصل في الخطاب الفني العالمي- أي كل ما يتواجد على المحور الممتد بين المعارض التي يقيمها نيكولا طرتسي وتلك التي يقيمها دورون ربينا. بالمعنى الأوسع، تتموضع البراميدا كقطب خارجي لثنائي القدس-تل أبيب، أي لمجرد التناقض بين النظام القومجي والثقافة اليبرالية، بين المصادقة على قانون القومية والمظاهرات المثلية ضد قانون الحمل البديل (أو ما يسمى أحياناً "تأجير الرحم")، بين متحف إسرائيل، وفي قلبه هيكل الكتاب، ومتحف تل أبيب، والى جانبه مطعم بستل. حيفا هي ضاحية مقارنة بهذه المراكز ولكنها ضاحية مدينية- بجغرافيا جبلية-بحرية وتاريخ يهودي-عربي. إلى هذه يتوجه المعرض في بيراميدا- بطريقة تنجح، في معرض متعدد المشاركين، في تقديم القليل القليل من الفنانين "التل أبيبيين" (أي هؤلاء الذين يعرضون بشكل ثابت في تل أبيب)، وفي المقابل، عدد غير قليل من الفنانين الفلسطينيين.1

جاليا بار أور هي القيمة والمديرة الفنية لبيراميدا- مركز للفن المعاصر في حيفا، المديرة السابقة لبيت الفنون في عين حارود (حتى 2016)، قيمة الجناح الإسرائيلي في البيناليهات الدولية: البندقية (2010)، ساو باولو (1996)، اسطنبول (1992)، ومحاضرة في الدراسات المتقدمة وفي معهد الفن في كلية اورانيم.1
نظمت الكثير من المعارض في البلاد وخارجها، وألفت عشرات الكتب والكتالوجات. حصل كتابها "حياتنا تقتضي الفن" على جائزة بن تسفي عام 2010. من بين مشاريع بار اور في مجالات اقامة المعارض وانتاج المناسبات والندوات المتخصصة في خارج البلاد: دوكومنتا كاسل وأثينا (2017)، بيت ثقافات العالم في برلين، متحف الفن بوخوم (2015)، باوهاوس ديساو، كتدرائية ميلانو (2011)، متحف فليكس نوسباوم، أوسنابروك (2005)، متحف أوتو ديكس في غيرا (2004)، مدرسة الفنون الجميلة باريس في ليون (2002)، متحف سايتاما طوكيو، متحف الفن كاماكورا، اليابان (2000).1​​​

חיפה היא מרחב עירוני רב-פנים, עשיר, משתנה וטמון כוח מעורר ב"מקום" כמרחב חיים של קהילה וחברה רב-גונית. התפיסה המנחה היא כי פעולה במקום מייצרת כוחות של שיתוף, מקדמת דיאלוג בין אוכלוסיות שונות ועמדות מגוונות וקוטביות, עוקפת פרובוקציות ועימותים אלימים שמטבעם מקצינים עמדות, ומעצימה הזדהות וזהות.1
פירמידה רואה את תפקידה להוות לב פועם לפעולה תרבותית עירונית, פעולה המתפרשת כרשת פנימית בין סביבות ואוכלוסיות, קושרת בין מוסדות בעיר כגון אקדמיות, מוזיאונים, מחלקות בעירייה וכוחות הצומחים מלמטה. כל זאת מתוך הכרה בערכי התרבות והאמנות ובעוצמתם כמובילי שינוי, צמיחה והתחדשות עירונית, שיח, מפגש, דיאלוג ופיתוח זהות מקומית.1

וכך כתב שאול סתר עם פתיחת "רציף פירמידה, מנמל חיפה לוואדי סאליב", יולי 2018:א
מרכז הפירמידה לא מתפקד כמוזיאון. זהו חלל אמנות שמתייחס למה שמצוי סביבו, למרחב שבו הוא לוקח חלק. האמנות מוצבת כחלק ממערך נרחב, שכולל תכנון עירוני, ארכיטקטורה, היסטוריה אורבנית ובו האמנות מובנת כתחום נוסף של פעילות יצירתית שמגיבה למקום. יש כאן ויתור על הפנטזיה של האמנות האוטונומית, ולו בגרסאותיה המתונות והחלקיות, והעדפת אמנות אשר כולה תלוית־מקום – כזו שנקשרת לעיר חיפה, למה שקיים בה עכשיו, למתחים ולסתירות שמציפים אותה, לתוכניות הפיתוח העתידי של, אבל גם לתולדותיה, למה שנהרס ונמחק בה ולמרות זאת ממשיך להתקיים בזיכרון.1
מכל העבודות הללו עולה זניחתה של הקובייה הלבנה לטובת אמנות שנעשית מתוך הקשריה, בתגובתיות חברתית והיסטורית, כניסיון התמודדות עם המרחב העירוני.1
כך מציעה הפירמידה חלופה לנוסח האמנות התל אביבי - אמנות הטעם הטוב, הצורניות המהודקת, התלייה הנושמת, האסתטיקה הנינוחה, רווית הקשרים פנים־אמנותיים וכרויה לשיח האמנות הגלובלי – כלומר כל מה שמצוי על הציר שנמתח בין האוצרות של ניקולה טרצי לזו של דורון רבינא. באופן רחב עוד יותר, הפירמידה מתמקמת כקוטב חיצוני לדיאדה ירושלים־תל אביב, כלומר לעצם הניגוד בין השלטון הלאומני לתרבות הליברלית, בין אישור חוק הלאום להפגנות הלהט״ביות נגד חוק הפונדקאות, בין מוזיאון ישראל, ובלבו היכל הספר, למוזיאון תל אביב, ובצדו מסעדת פסטל. חיפה היא פריפריה ביחס למרכזים הללו, אבל פריפריה עירונית - עם גיאוגרפיה הררית־ימית והיסטוריה יהודית וערבית. ואליהן פונה התערוכה בפירמידה – באופן שמצליח להציג בתערוכה מרובת משתתפים מעט מאוד אמנים ״תל אביבים״ (כלומר כאלה שמציגים דרך קבע בתל אביב) ולעומת זאת לא מעט אמנים פלסטינים.1

גליה בר אור היא אוצרת ומנהלת אמנותית של פירמידה, מרכז לאמנות עכשווית חיפה, מנהלת לשעבר של המשכן לאמנות בעין חרוד (עד 2016), אוצרת הביתן הישראלי בביאנלות הבינלאומיות: ונציה (2010), סאו-פאולו (1996), איסטנבול (1992), מרצה בכירה לתארים מתקדמים ובמכון לאמנות במכללת אורנים.1
אוצרת תערוכות רבות בארץ ובחו"ל ומחברת עשרות ספרים וקטלוגים. ספרה "חיינו מחייבים אמנות" זכה בפרס בן צבי לשנת 2010. פרוייקטים של בר אור בתחומי האוצרות והפקת אירועים וסימפוזיונים בחו"ל כוללים: דוקומנטה קאסל ואתונה (2017) בית תרבויות העולם ברלין, מוזיאון לאמנות בוכום (2015), באוהאוס דסאו (2011), קתדרלה מילנו (2011), מוזיאון פליקס נוסבאום, אוסנברוק (2005), מוזיאון אוטו-דיקס, גרה (2004), בוזאר פריז, ליון (2002), מוזיאון סאיטמה טוקיו, מוזיאון לאמנות קמקורה, יפן (2000).1